• Dla rodziców

          • ARTYKUŁY

          • Adaptacja "maluszków " w przedszkolu

            Każdemu z nas zależy na tym, by dziecko czuło się w przedszkolu dobrze, bezpiecznie i komfortowo. Oddając je na cały dzień pod opiekę wykwalifikowanych osób, ale bądź co bądź obcych nam i maluchowi, mamy często poczucie dyskomfortu i wyrzuty sumienia. W pewnym sensie czujemy, że oddalamy się od własnego dziecka i opuszczamy je. Nic bardziej mylnego! Jeżeli postaramy się, żeby dziecko rozpoczęło edukację przedszkolną dobrze do niej przygotowane psychicznie i emocjonalnie nastawione, okaże się, że wspomnienia z przedszkola będą dla niego pozytywnym bagażem uczuciowym na całe życie. Jeśli pozytywnie nastawimy dziecko do nowego etapu w życiu, sami będziemy mieli lepsze samopoczucie, obserwując, jak bardzo cieszy się ono na myśl o przedszkolu, spotkaniu rówieśników i nauczycieli.

                        Zdarza się również tak, że dziecko wchodząc do nowego nieznanego środowiska, jakim jest przedszkole, zaczyna histeryzować, krzyczeć, płakać, szarpać rodzica, a wówczas każdy chciałby tą sytuację przerwać. Niestety, jej przerwanie oznacza absolutne podporządkowanie się dziecku i jego kaprysom. Tu możemy mówić już o manipulacji rodzicami. Maluch przekonuje się, że wystarczy trochę głośniej zapłakać, a już mama czy tato zmieniają zdanie  i są gotowi zrobić wszystko, aby maluch się ucieszył. Przyglądając się sytuacjom, w jakich dochodzi do podobnych zachowań widać, że dziecku nie dzieje się żadna krzywda, a to że rodzic postępuje konsekwentnie i mówi „nie”, nie oznacza końca świata. Jednak dla dziecka oznacza to, że będzie musiało zrezygnować z czegoś, czego pragnie najbardziej w danym momencie – z bajki, z dłuższej zabawy czy pozostania w domu. Maluch potrafi wymyślać różne historie aby postawić na swoim. Najczęściej zaczyna od próśb              i niewinnych uśmiechów, później jednak gdy to nie skutkuje, dziecko zaczyna być stanowcze i mówi, że ono „chce”. Gdy nadal rodzic jest oporny, wówczas pojawiają się pierwsze łzy, szlochy i błagania. W ostatniej fazie dziecko potrafi nawet dostać ataku spazmów albo ataku złości, w której będzie ciskać zabawkami albo nawet zacznie bić dorosłego. Zdarza się, że zaczyna się w nocy moczyć. Dziecko szuka sposobu osiągnięcia celu.                                       

              W mojej praktyce pedagogicznej zdarzało się, że dziecko nie chcąc uczęszczać do przedszkolu, uciekało się do kłamstw, których ofiarą, niestety był nauczyciel. Warto wtedy wszystkie wątpliwości lub pytania kierować do nauczyciela. To osoba, która spędza dużo czasu z dzieckiem, więc doskonale je zna. Maluch widząc, że rodzic rozmawia                       z nauczycielem, wspólnie analizując jego zachowanie, wyjawia rzeczywistą przyczynę swoich kłamstw.                                                                                                                                             Jeden rodzic powie zdecydowanie „nie” i spokojnie przetrzyma histerie malucha, po czym pozwoli mu się uspokoić i da szanse na wytłumaczenie całej sprawy. Inny rodzić zdecyduje się krzyczeć razem z dzieckiem przez co jedno będzie napędzać drugie                     i ostatecznie wszystko skończy się stresującą awanturą. Stanowczość i konsekwencja muszą iść ze sobą w parze. Rodzic nie może przedobrzyć również ze stanowczością, bo może doprowadzić dziecko do takiego stresu, który wywołać może stany lękowe. W drugim przypadku, gdy rodzic traci cierpliwość i używa krzyku jako środka przymusu, tak naprawdę traci autorytet w oczach dziecka. Dziecko zaczyna traktować rodzica jako równego sobie,            a nawet naśladuje go- krzycząc i płacząc jeszcze głośniej. W tej sytuacji rodzic dużo traci, wprowadza nerwową atmosferę, w której wszyscy czują się niekomfortowo, rozdrażnieni         i zagubieni. Trzecia sytuacja to jeden z doskonałych dróg wychowania rozpieszczonego dziecka. Im częściej bowiem rodzice ulegają naciskom, prośbą i przymusom stosowanym przez dziecko, tym częściej będzie ono ich używało i tym samym częściej będzie się przekonywać, że są one doskonałym sposobem osiągnięcia celu. Niezależnie od reakcji rodzica, maluch sprawdza co mu wolno a czego nie. Dziecko nie tylko poprzez płacz i histerię szuka stawianych przez rodziców granic. Robi to również poprzez wykonywanie zabronionych czynności, lub mówienie zakazanych słów, jak również ucieka się do kłamstw. Za każdym razem testuje rodziców, konsekwencje ich postępowania oraz stanowczość podejmowania decyzji. Im częściej rodzic się złamie i ulegnie, tym szybciej zostanie przez dziecko zmanipulowany.                                                                                                                                Złote rady dla rodziców aby zminimalizować negatywne skutki manipulacji rodzicami związane z uczęszczaniem dziecka do przedszkola :

            • Nie przeciągaj pożegnania dziecka w szatni, pomóż dziecku się rozebrać, pocałuj          i wyjdź, przekazując maluszka nauczycielowi,
            • Nie zabieraj dziecka do domu, kiedy płacze przy rozstaniu- jeśli to zrobisz choć raz, będzie wiedziało, że łzami można wymuszać wszystko,
            • Nie obiecuj, jeśli pójdzie do przedszkola, to coś dostanie’ kiedy będziesz odbierać dziecko, możesz dać mu maleńki prezent, ale nie może to być forma przekupywania, lecz raczej nagrody. Z czasem ten bodziec stanie się zbędny,
            • Kontroluj co mówisz. Zamiast „już możemy wracać do domu”, powiedz „ teraz możemy iść do domu”,
            • Nie wymuszaj na dziecku, żeby zaraz po przyjściu do domu opowiedziało, co wydarzyło się w przedszkolu,
            • Staraj się określać, kiedy przyjdziesz po dziecko, np. „odbiorę cię z przedszkola po obiedzie. Jest to dla dziecka dobra miara czasu, gdyż wie kiedy są posiłki. Najważniejsze jest to, aby dotrzymać słowa.
            • Tłumacz dziecku, że obowiązujące reguły w przedszkolu są dobre. Dzieci lubią, gdy ich świat jest uporządkowany i ma swoją harmonię.

            Jeżeli relacje z dzieckiem utrzymane są na normalnym poziomie wówczas mama, czy tata będą dość łatwo umieli wyłapać zachowania mające na celu ich zmanipulowanie. Po pierwsze nie ulegać wszystkim zachciankom dziecka. Maluch musi wiedzieć, że są pewne granice, które ustala rodzic i ich przekroczenie jest niemożliwe. Po drugie stosować odpowiednie metody wychowawcze i nie rezygnować z nich tylko dlatego, że czasem wydają się czasem surowe. Po trzecie, dziecko powinno poznać normy zachowań, według których będzie funkcjonować.

            ARTYKUŁ NR 2:

            Rozwijanie obszarów kompetencji u sześciolatka

             

             Podstawowym zadaniem realizowanym w przedszkolu w grupie sześciolatków jest przygotowanie dzieci do pod­jęcia nauki w klasie pierwszej. Dzieci, które w przedszkolu mają trudności z opanowaniem ćwiczeń przygotowujących do pisania, czytania oraz kształtujących podstawowe poję­cia matematyczne – najczęściej nie radzą sobie później z na­uką w pierwszej klasie. Stąd ważna jest ocena dziecka pod­czas wstępnej diagnozy w czterech obszarach: kompetencji poznawczych, aktywności, odporności emocjonalnej oraz sprawności psychomotorycznej. Dobrze zapowiadający się uczeń, jako sześciolatek, jest ciekawy świata, zadaje pytania, chętnie rozwiązuje zagadki. Powinien radzić sobie z klasyfi­kowaniem i szeregowaniem według określonej cechy. Ważna jest również sprawna komunikacja werbalna, umiejętność mówienia o swoich potrzebach, opowiadania historyjek obrazkowych, samodzielność – nie tylko w zakresie samoob­sługi, ale także radzenia sobie z trudnościami. W arty­kule wskazuję przykłady rozwijania obszarów kompetencji przygotowujących sześciolatka do nauki czytania i pisania.

            Jak można stymulować i korygować rozwój sześciolatka w obszarze kompetencji poznawczych

            W pracy z dziećmi warto stosować proste zasady:

            • Zachęcać do zastanawiania się i przemyśleń.                                                        

            • Pomagać w rozwijaniu umiejętności mówienia.                                                               

            • Uzasadniać to, co mówimy i o co prosimy.   

            • Zapoznawać dzieci z nowymi słowami, używając np. gier słownych.                             

            • Czytać dzieciom i zachęcać je do opowiadania książek.                                        

            • Rozmawiać na temat opowiadań, wierszy, wydarzeń z życia codziennego

            Zainteresowanie słowami możemy rozwijać rymowankami, opowiadaniami. Badania wykazały, że słuchanie i  uczenie się rymowanek przedszkolnych ma znaczenie dla późniejszego rozwoju umiejętności czytania i  pisania. Słuchanie słów, które się rymują, dostarcza małym dzieciom sporo wiedzy na temat języka i usprawnia jego rozumienie. Umiejętność spostrzegania oraz analiza i synteza wzrokowa stanowią podstawę możliwości dziecka w pracy poznawczej w przedszkolu i w przyszłej pracy szkolnej. Analiza wzrokowa polega na wyodrębnieniu z rzeczy, przedmiotów i zjawisk poszczególnych elementów (rozczłonkowywanie ich). Synteza wzrokowa z kolei łączy te elementy w całość. Jest procesem odwrotnym do analizy

            Ćwiczenia usprawniające funkcje wzrokowe:

            •Składanie obrazka z części.

            • Identyfikowanie obrazków oraz wyodrębnianie różnic między nimi.                       

            • Odtwarzanie dwu- i trójwymiarowych geometrycznych układów przestrzennych na podstawie modelu.                                               

             • Odtwarzanie z  pamięci uprzednio zaobserwowanych elementów oraz stosunków przestrzennych, które między nimi zachodziły, np. na stole leży kilka znanych dziecku przedmiotów (kredka, gumka itp.), dziecko ogląda je, po czym się odwraca. W  tym samym czasie nauczyciel ustawia przedmioty w  innym ułożeniu, usuwa jakiś przedmiot lub dodaje nowy.                     Dziecko, po odwróceniu, ma zauważyć, czy zaszły zmiany, a jeżeli tak, to jakie.

            Ćwiczenia przy zastosowaniu układanek z figur geometrycznych:

            • Układanki z kwadracików: dziecko otrzymuje 12 kwadracików w odpowiednim kolorze oraz narysowane na kartonie modele różnych układów. Zadaniem dziecka jest układanie wzorów według modelu.                   

             • Układanki z figur liczbowych: na kwadracikach z brystolu narysowane są figury liczbowe, oznaczone odpowiednią cyfrą. Dziecko otrzymuje kilka modeli tej samej liczby. Obrysowuje na gładkim kartonie kwadraciki, dzieli ukoś- nie na pół, patrząc na obraz liczbowy, przenosi jego układ na gładką kartkę papieru.                                                     

             • „Dobieranka” i „nakładanka” przy pomocy figur geometrycznych, np. na kartonie naklejone są kolorowe figury geometryczne, dziecko otrzymuje w kopercie wycięte figury, takie jak na wzorze. Pod wzorem układa takie same figury – dobiera lub nakłada na wzór odpowiednie figury.                                             

             • Układanka z pocztówek pociętych na części.

            Ćwiczenia kontroli wzrokowej polegające na wodzeniu oczami. Należy je wprowadzać dopiero wtedy, gdy dziecko umie rozróżniać kierunki:

            •Ołówek lub zabawka przesuwa się przed dzieckiem w  głównych kierunkach: poziomym, pionowym, obrotowym i ukośnym

            • Przesuwanie światła z latarki lub wskaźnika.

            • Nauczyciel opiera dłonie z  jednej strony piłki, a  dziecko po przeciwległej stronie. Dorosły przesuwa piłkę w głównych kierunkach, prowadząc za sobą ręce dziecka, informuje jednocześnie dziecko, w  jakim kierunku piłka zostanie przesunięta. Przedszkolak wyczuwa ruch, śledząc przesuwanie piłki oczami.                                   

            • Piłka kołysze się w przód i w tył. Dziecko trzyma głowę nieruchomo i wodzi za nią tylko oczami.

            Ćwiczenia percepcji kształtów:

            • Łamigłówki przedstawiające obraz dziecka oraz wszelkie układanki z sylwetą człowieka.  

             • Układanie figur z patyczków.          

             • Układanie figur na stole.

            Ćwiczenia usprawniające funkcje słuchowe:

            Analiza słuchowa to wyodrębnianie dźwięków, sylab i  słów z  wypowiadanej mowy. Synteza to łączenie pojedynczych głosek, sylab w słowa i zadania. Prawidłowa analiza i synteza słuchowa wyrazu i zdania stanowi warunek jego odczytywania i napisania.

            Ćwiczenia rozwijające wrażliwość słuchową i dotyczące różnicowania dźwięków:

            • Rozpoznawanie dźwięków i szmerów.

            • Odtwarzanie struktur dźwiękowych na podstawie układów przestrzennych, np. odtwarzanie rytmu przez wystukiwanie patyczkiem o bębenek. Wystukiwanie rytmu na podstawie ułożonych przez nauczyciela liczmanów.

            Różnicowanie dźwięków mowy ludzkiej:

            • Wybieranie przedmiotów oraz obrazków przedstawiających różne przedmioty na podstawie ich nazw.                                               

            • Segregowanie przedmiotów oraz obrazków przedstawiających różne przedmioty na podstawie dźwiękowych właściwości ich nazw, np. dziecko segreguje przedmioty rozpoczynające się na tę samą głoskę (buty, balon, bułka).                                               • Podział wypowiedzi na części (wyrazy, sylaby, głoski) przez odcinanie kawałków paska papieru.                                                                   

            • Wystukiwanie palcami jednej ręki wyrazów w zdaniu, sylab i głosek w wyrazie, od lewej strony (od kciuka u dzieci praworęcznych, od małego palca u dzieci leworęcznych).   

            • Modelowanie dźwiękowej struktury wyrazu przy pomocy kolorowych nakładek i schematu wyrazu do obrazka.                                                 

            • Wymawianie wyrazów z przeciąganiem głosek, np. iiiii-gła.

            Analiza i synteza słuchowa wyrazów:

            • Wyodrębnianie początkowej i końcowej głoski.                                                                        

            • Analiza i synteza wyrazów dwu- i trzysylabowych.                                                     

            • Analiza i  synteza wyrazów bez pomocy schematów dźwiękowych struktury wyrazów.

            • Analiza i synteza wyrazów bez ilustracji.                

            • Tworzenie wyrazów z  pierwotnych głosek nazw zilustrowanych w kolejnych szeregach, np. koc – oko – salaterka (kos).

            • Analiza i synteza wyrazów cztero- i pięciogłoskowych.

            Zainteresowanie słowami możemy rozwijać rymowankami, opowiadaniami. Badania wykazały, że słuchanie i uczenie się rymowanek przedszkolnych ma znaczenie dla późniejszego rozwoju umiejętności czytania i pisania. Słuchanie słów, które się rymują, dostarcza małym dzieciom sporo wiedzy na temat języka i usprawnia jego rozumienie.

            Ćwiczenia usprawniające narządy mowy to ćwiczenia koncentrujące się wokół poznawania przez dzieci budowy dźwiękowej wyrazów. Pomagają w  opanowaniu analizy i  syntezy słuchowej wyrazów. Ich podstawę stanowią ćwiczenia ortofoniczne, łączące kształcenie mowy dziecka z  ogólnym rozwojem: spostrzeganie dźwięków i porównywanie ich, wyobrażanie sobie pewnych sytuacji zasugerowanych w zabawie. Ćwiczenia ortofoniczne powinny się łączyć z  ćwiczeniami artykulacyjnymi, które umożliwiają dziecku opanowanie techniki poprawnego mówienia. Ćwiczenia ortofoniczne i artykulacyjne mogą być:

            • Prowadzone na głoskach i sylabach i mają charakter ćwiczeń gimnastycznych (przesadne wymawianie dźwię- ków), np. na głoskach – naśladowanie ruchu pociągu (sz- -sz-sz-sz), odgłosów wiosny – pszczoły (zzz), na sylabach/ zgłoskach – konie ruszają (wio, wio, wio)         

            • Prowadzone na wyrazach w wierszach i opowiadaniach, w których występują trudne do wymówienia głoski lub połączenia głosek, np. w nagłosie: osa o-sa oooosa, w wygłosie: osa os-a osaaa.

            Teksty do zabaw muszą zawierać specyficzne układy głosek lub grup głoskowych ćwiczących mięśnie narządów mowy oraz poprawne wybrzmiewanie głosek. Jeśli ćwiczenia te są prowadzone na tekstach rymowanych, umożliwiają szybkie opanowanie pamięciowe, kształcą wrażliwość słuchową, pomagają w różnicowaniu dźwięków, ułatwiają naśladowanie usłyszanej, poprawnej wymowy.

            Ćwiczenia rozwijające słuch fonematyczny:

            Fonem jest jednostką dźwiękową mowy. Słuch fonematyczny polega na odróżnianiu, identyfikowaniu i nazywaniu fonemów (dźwięków mowy) i ich zespołów (słów). Analiza i  synteza wyrazu jest wykonana poprawnie, jeśli dziecko dobrze słyszy dźwięki mowy oraz różnicuje podobnie brzmiące. Ważna jest kolejność prowadzenia ćwiczeń: wyodrębnianie pierwszej głoski w  wyrazie (w  nagłosie), wyodrębnianie ostatniej głoski w wyrazie (w wygłosie), wyodrębnianie poznanych w izolacji głosek w środku wyrazu (w śródgłosie). Do ćwiczeń słuchu fonematycznego i analizy słuchowej nie nadają się wyrazy zawierające: upodobnienia (łódka), ściągnięcia (jabłko), zanik dźwięczności na końcu wyrazu (sad). Niektóre głoski w izolacji brzmią nieco inaczej niż w wyrazie, często przy wymawianiu spółgłoski pojawia się element wokaliczny, np. „k” jako „ky”. Dlatego należy pojedyncze głoski wybrzmiewać krótko, pozostałe spółgłoski określać jako: pierwsza głoska w wyrazie, ostatnia czy trzecia z kolei. Dobrym ćwiczeniem jest łączenie obrazków parami, np. zaczynających się na tę samą głoskę lub w których jeden koń- czy się, a drugi zaczyna na tę samą głoskę.

            Jak można stymulować i korygować rozwój sześciolatka w obszarze kompetencji psychomotorycznej:

            Przygotowanie do nauki pisania trzeba oprzeć na rozwojowych możliwościach dziecka i  jego potrzebach, dlatego powinno mieć ono charakter zabawy. Zadania programowe obejmują wszechstronne ćwiczenia:

            Rozwijanie psychomotoryki dziecka:

            •zabawy i  ćwiczenia kształtujące orientacje w  kierunkach przestrzennych;

            • usprawnianie prawej i lewej ręki;                    

            • zabawy i ćwiczenia rozwijające pamięć ruchową;                                                                

             • rozwijanie motoryczności i  kształtowanie koordynacji wzrokowo-ruchowej; •kształtowanie sprawności manualnych w  działaniach plastyczno-konstrukcyjnych dzieci.

            Rozwijanie możliwości umysłowych:

            • rozumienie kształtu graficznego i jego miejsca w przestrzeni;                                         

             • rozwijanie umiejętności posługiwania się symbolem graficznym.

            Bardzo ważne są prowadzone od najmłodszych lat ćwiczenia w zakresie sprawności manualnych, gdyż rozwijają płynność, elastyczność, precyzję ruchów ręki, koordynację wzrokowo- -ruchową, kształcą spostrzegawczość i wyrabiają wytrwałość. Dobór ćwiczeń zależy od trudności i stosowanych technik, jak: lepienie, malowanie, wycinanie, rysowanie i manipulowanie. Lepienie angażuje głównie mięśnie palców i  dłoni, ćwiczy stawy nadgarstka. Malowanie usprawnia ruchy ręki, rozluźnia mięśnie i  w  efekcie ruchy są płynne, powolne, swobodne i  szerokie. Układanie z  klocków rozwija orientację przestrzenną oraz jednocześnie angażuje obie ręce, dzięki czemu usprawnia się też lewa ręka. Wycinanie rozwija koordynację ruchów rąk, wzroku i ręki, współpracę palców. Wydzieranie umożliwia dziecku bezpośredni kontakt ręki i  palców z  materiałem, bez użycia narzędzi. Pozwala na swobodne ruchy rąk, kształci mięśnie palców i umiejętność współpracy między różnymi palcami. Wydzieranie wyrabia wrażliwość czuciową opuszków palców. Stemplowanie umożliwia dziecku operowanie dłonią i dostosowanie napięcia mięśni do zamierzonego efektu. Dziecko, kontrolując własne czynności, dokonali ruchy oraz eliminuje zbędne. Szczególnie usprawnia ruchowo oraz kształtuje świadome operowanie dłonią i hamuje ruchowe impulsy. Rysowanie jest czynnością najwcześniej podejmowaną przez dzieci. Celem tych ćwiczeń jest dalsze kształtowanie płynności ruchów, utrwalanie kierunków od lewej do prawej strony, doskonalenie prawidłowego spostrzegania, wyrabianie zręczności rąk, ćwiczenie rozmieszczania rysunku na kartce, dokładności i mieszczenia się w określonych granicach. Współczesna edukacja przywiązuje szczególną wagę do kształtowania osobowości dziecka, co przejawia się w rozbudzaniu zainteresowania światem, rozwijaniu indywidualnych zdolności poznawczych i tworzeniu pozytywnego stosunku do pracy i  nauki. Rozwijanie kompetencji w  zakresie osiągnięcia gotowości szkolnej należy zatem traktować jako rezultat celowego i systematycznego kierowania rozwojem dziecka.

             

            Źródło:  BLIŻEJ PRZEDSZKOLA 5.176/2016