Ćwiczenia usprawniające narządy artykulacyjne:
Ćwiczenia podniebienia miękkiego:
- powolne wdychanie i wydychanie powietrza przez nos przy zamkniętych ustach;
- powolne wdychanie i wydychanie powietrza przez jedną dziurkę nosa przy zamkniętych ustach;
- głęboki wdech przez nos i wydech przez szeroko otwarte usta przy zaciśniętych skrzydełkach nosa;
- wdech przez usta wydech przez nos;
- przenoszenie kawałków papieru za pomocą rurki, przez którą wciągane jest powietrze ustami;
- ziewanie;
- unoszenie i opuszczanie podniebienia miękkiego kontrolowane przed lustrem;
- wymawianie samogłosek z szeroko otwartymi ustami;
- gwizdanie;
- zatrzymywanie powietrza w jamie ustnej (nadymanie policzka/policzków) i wypuszczanie go przez nos;
- wciąganie policzków do wewnątrz jamy ustnej;
- wypowiadanie sylab apa z przedłużonym momentem zwarcia warg;
- wypowiadanie sylab zamkniętych z przedłużonym momentem zwarcia warg, zakończonych głoską p;
- wypowiadanie sylab otwartych z przedłużonym momentem zwarcia warg, rozpoczynających się głoską p.
Ćwiczenia uświadamiające pracę warg:
- kilkakrotne wypowiadanie głoski u;
- kilkakrotne wypowiadanie głoski i;
- cmokanie;
- gwizdanie;
- granie na grzebieniu;
- przenoszenie przy użyciu rurki skrawków papieru;
- „burza w szklance wody” – dmuchanie przez rurkę umieszczoną w kubeczku z wodą;
- ściąganie i rozciąganie warg z rurką między zębami;
- ssanie wargi dolnej i górnej. (J. Cieszyńska)
Propozycje ćwiczeń:
1. Żaby - ćwiczenia artykulacyjne
2. Lodowa gimnastyka buzi i języka
3. Arbuz - ćwiczenia oddechowe
4. Arbuz - ćwiczenia oddechowe (instrukcja)